Wyznaczanie celów jest kluczową umiejętnością, która może wpłynąć na sukces nie tylko w sporcie, ale w każdej dziedzinie życia. Bez względu na to, czy dążysz do opanowania konkretnych umiejętności sportowych, utrzymania zdrowej diety, czy też regularnego przygotowania się do egzaminów - umiejętność wyznaczania celów jest niezbędna.
Dlaczego wyznaczanie celów jest tak ważne?
Dobrze wyznaczone cele pozwalają nie tylko realizować zamierzone działania. Dla dzieci mają one znacznie większe znaczenie. Badania pokazują, że dzięki temu dzieci także:
- zwiększają świadomość mocnych i słabych stron,
- uczą się priorytetyzować działania, -patrzą na siebie bardziej realnie,
- doświadczają sukcesów dostrzegają efekty swoich działań
- budują poczucie odpowiedzialności za swoje działania,
-podejmują lepsze decyzje.
Zrealizowane cele to nie tylko okazja do osiągnięcia sukcesu, ale także do wzbudzenia poczucia odpowiedzialności i samodzielności u dzieci. Dzięki temu młodzi zawodnicy uczą się, że ich działania mają sens i warto w nie wkładać wysiłek, ponieważ zamierzenia kończą się sukcesem.
Poczucie sprawstwa, które pojawia się u dzieci po osiągnięciu celu, jest bardzo ważne dla ich rozwoju. Dzięki temu dzieci uczą się, że jeśli coś sobie założą, są w stanie to zrealizować. W przyszłości pozwoli im to na chętnie podejmowanie nowych zadań i trudnych wyzwań.
Jak wyznaczać cele z dziećmi?
Im młodsi zawodnicy, tym więcej pomocy dorosłych będą potrzebować, by dobrze wyznaczyć cele. Wynika to z poziomu rozwojowego dziecka, który nie ma takiej perspektywy czasu, jak dorosły. Coś, co wydarzy się za 2 lata może być tak samo niewyobrażalne jak perspektywa tego, co wydarzy się za 50 lat. Dlatego dobrym punktem wyjście będzie praca nad marzeniami. Wszystkie dzieci mają jakieś marzenia. Większość małych piłkarzy marzy o strzelaniu bramek na najważniejszych piłkarskich imprezach. Długą drogę musi jednak przebyć zawodnik, by marzenia stały się rzeczywistością. Na początku warto zapytać swoich zawodników, o czym marzą. Zawodnicy mogą wypisać na kartkach swoje marzenia, tak by zawsze móc do nich wrócić.
Jak przejść od marzeń do celów?
To marzenia dają dzieciom motywację, chęć do pracy, nastrajają je pozytywnie. Jednak same wyobrażenia nie wystarczą, by móc je spełnić - potrzebne jest także działanie, a w tym pomagają cele. W przypadku wyznaczania celów z dziećmi należy uzbroić się w cierpliwości, bo ich odpowiednie przygotowanie będzie wymagało sporo pracy od dorosłego. Po pierwsze dzieciom trudno przyjąć odległą perspektywę czasową. Mali zawodnicy będą mieć trudności z długim czekaniem na efekty.
Dlatego główny nacisk warto położyć na cele krótkoterminowe i średnioterminowe. Długoterminowym może być zapisane wcześniej marzenie. W jaki sposób wyznaczać cele, by dzieciom łatwiej było je osiągać?
Pomocna będzie w tym przypadku zasada SMART. Cele powinny być:
S - specyficzne, konkretne, jasno określone i zrozumiałe. Co dokładnie muszę zrobić? Nie wystarczy stwierdzić, że celem jest lepsza gra. Musimy pomóc dziecku określić, po czym pozna ono, że jego gra jest lepsza.
M - mierzalny. Dobrze postawiony cel możemy zmierzyć, czyli bez trudno określić, czy widoczne są postępy.
A - ambitny. Cel musi być wymagający, ale jednocześnie pozostający w zasięgu możliwości dziecka. Dzięki temu będzie musiał włożyć w niego pewien wysiłek, ale jednocześnie będzie miał świadomość, że może go zrealizować.
R - realistyczny. Cel, który jest niemożliwy dla dziecka do osiągnięcia, będzie tylko źródłem frustracji i spadku motywacji. Mały zawodnik może mieć problemy z realistycznym określeniem poziomu, jaki obecnie jest w jego zasięgu, dlatego w tym zakresie szczególnie będzie potrzebował wsparcia dorosłych.
T - terminowy. Przy określaniu celów bardzo ważne jest wyznaczanie przybliżonego czasu realizacji. O tym, jak brak tego elementu może wpływać na skuteczność planu, przekonała się niejedna osoba, której postanowienia noworoczne w rodzaju “podszkolę angielski” nigdy nie zmaterializowały się w rzeczywistości. Przykładem celu zasady SMART, który spełnia kryterium terminowości, może za to być: “W następnej sesji egzaminacyjnej zrobię certyfikat z angielskiego”.
Jak widzisz, zasada SMART w naprawdę prosty sposób pozwala zweryfikować, czy twój cel ma szansę na realizację, oraz wyznaczyć konkretne mierniki sukcesu. A to ważne, bo “odhaczony” cel motywuje do stawiania sobie kolejnych wyzwań.
